Wie duurzaam ontwerpen zegt, komt al snel uit bij circulair ontwerp. De focus ligt bij de materiaalkeuze: hergebruik, herinzetbaar, tweedehands, gezond,...
Als ontwerper benutten we dan echter niet alle mogelijkheden. Het juiste materiaalgebruik telt maar voor één derde van de impact die we als ontwerper kunnen maken.
Wat als we het breder bekijken? Hoe vertalen we maatschappelijk verantwoord ondernemen naar een interieur?
Ontwerpproces
Maatschappelijk verantwoord ondernemen of duurzaam ondernemen zet People en Planet naast Profit. Het sociale en ecologische is dus even belangrijk als het economische. Hoe vertaalt zich dat nu in een interieurontwerp?
Een ontwerpproces bestaat uit drie grote delen: idee, conceptualisering en materialisatie. In elk van deze fases kunnen we duurzaamheid mee in het proces nemen door telkens naar de drie P-elementen te kijken: People, Planet, Profit.
Ideefase
In de ideefase vertrekken we vanuit de noden van het bedrijf.
Wat heeft het bedrijf echt nodig?
Is de ruimte geschikt voor de doelen van het bedrijf?
Betekent het idee een versterking voor het bedrijf?
...
Deze vragen zijn cruciaal om te stellen voor er ook maar één lijn op papier komt. Het zijn niet altijd makkelijke vragen en de antwoorden kunnen soms ongewenst zijn. Toch is het belangrijk om eerst te bepalen of het bedrijf zelf effectief 'Profit' zal halen uit mogelijke veranderingen. 'Profit' nemen we hier in de brede zin van het woord en dus niet enkel financieel.
Verder is de ideefase ook het ideale moment om te kijken naar het bestaande. Als ontwerper vertrekken we maar al te graag vanuit een wit blad. Soms zijn er ook zoveel frustaties dat de zaakvoerder zelf graag alles overboord gooit en met een schone lei begint. Het waardevolle wordt dan niet meer opgemerkt door de aanwezige ruis. Kijken naar wat er al is, kan nieuwe verwondering brengen. Het leidt tot meer duurzame ingrepen met maximaal respect voor de omgeving.
Conceptualisering
De vertaling van het idee naar een concept en het uittekenen van het ontwerp is ook een belangrijke kans om maatschappelijk verantwoorde stappen te zetten.
Uiteindelijk ontwikkelen we een ruimte voor mensen. Voor commerciële ruimtes heb je hier de boeiende interactie tussen de permanente gebruikers (zaakvoerder en/of personeel) en derden (klanten en/of zakenpartners). Het integreren van de functies voor de gebruikers wordt standaard wel meegenomen.
Maar hoe kan het ontwerp de klantbeleving versterken op een duurzame manier? Het doel is immers verkopen of diensten leveren en de ruimte/inrichting is dus eigenlijk ondergeschikt. Als ontwerper dienen we ons bijgevolg op de achtergrond te plaatsen en al het mogelijke te doen om het bedrijf en de klant in de spotlights te zetten.
Hoe kan het bedrijf optimaal functioneren in de ruimte en hoe kan de klant in het verhaal van het bedrijf meegenomen worden? Dat zijn de twee vragen die in deze fase gesteld moeten worden. Organisatie en circulatie zijn essentiële elementen in dit gedeelte. Hoe meer deze zijn afgestemd op het bedrijf, hoe langer de inrichting zal werken voor het bedrijf.
Materialisatie
Tijdens de uitwerking van het concept heb je de kans om maximaal in te zetten op circulariteit. Elementen als herinzetbaar, hermonteerbaar en hergebruik komen hier allemaal aan bod. De 5R's dienen hier vaak als richtlijn: Refuse, Reduce, Rethink, Reuse en Recycle.
Maar ook het aspect 'People' kan in deze fase ingezet worden. Uiteraard via de keuze voor gezonde materialen maar ook door naar de productie te kijken. Zijn de meubels op een maatschappelijk verantwoorde manier gemaakt? Wat is hun oorsprong en wat is het productieproces?
Ook het welbevinden in de ruimte wordt mee door de keuze van materialen bepaald. Dit bereik je enkel door rekening te houden met alle zintuigen. Niet enkel het visuele en textuele, maar ook het gehoor speelt een rol.
